WillingtobeGreek
Εκεί να δώσεις την καρδιά σου….Archive for ελληνες επιστημονες
Ανώτατη διάκριση για τρεις Έλληνες επιστήμονες σε παγκόσμιο επίπεδο
Τα βραβεία European Geosciences Union- EGU είναι η ανώτερη διάκριση που μπορεί να λάβει κανείς σε παγκόσμιο επίπεδο στο χώρο των γεωεπιστημών, των πλανητικών και διαστημικών επιστημών. Στη φετινή διοργάνωση πρόκειται να δοθούν συνολικά 43 βραβεία, 3 εκ των οποίων θα παραλάβουν Έλληνες επιστήμονες.
Πρόκειται για τους Δρ. Σταμάτη Κριμιζή, ο οποίος θα λάβει το Jean Dominique Cassini Medal (κορυφαία διάκριση για senior scientist), Δρ. Κωνσταντίνος Συνολάκης, ο οποίος θα λάβει το Sergey Soloviev Medal και τέλος τη Δρ. Χριστίνα Πλαϊνάκη, η οποία θα λάβει το Outstanding Young Scientist Award in Planetary and Solar System Sciences.
Η απονομή πρόκειται να πραγματοποιηθεί σε επίσημη τελετή κατά τη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου της EGU, τον Απρίλιο, στη Βιέννη, Αυστρία. Το θέμα του συνεδρίου έχει τίτλο: «The Face of the Earth – Process and Form».
Οι μορφωμένοι μετανάστες του σήμερα…
Η «διαρροή επιστημονικού δυναμικού» ή «μετανάστευση ταλέντων» (brain drain) είναι η μετακίνηση επιστημόνων, οποιασδήποτε ειδικότητας, από τη χώρα τους σε περισσότερο αναπτυγμένες, στις οποίες η γνώσεις τους και η εξειδίκευσή τους βοηθά περισσότερο την ήδη αναπτυγμένη επιστημονικά χώρα προορισμού τους[1].
Αν και στην περίπτωση αυτή πάλι τίθεται το θέμα της μετανάστευσης ελληνικού δυναμικού, εντούτοις υπάρχει μία βασική διαφορά μεταξύ των τότε και των τώρα μεταναστών. Η ειδοποιός διαφορά τους είναι η μόρφωση.
Ο παράγοντας αυτός είναι και το κριτήριο για την κατάταξη του μετανάστη σε διαφορετική «κοινωνική τάξη», με διαφορετικό είδος απολαβών και διαφορετική μεταχείριση από τους πολίτες των χωρών υποδοχής τους. Έτσι, θετικότερη ανταπόκριση και αποδοχή εισπράττει ένας Έλληνας γιατρός, πολιτικός μηχανικός και γενικότερα ένας επιστήμονας από ότι ένας ανειδίκευτος εργάτης. Τον πρώτο τον θεωρούν ως μοχλό για την ανάπτυξη της εκάστοτε επιστήμης της χώρας –εάν πρόκειται για τον ακαδημαϊκό χώρο ή για την έρευνα- ή την τεχνολογία, για την ανάπτυξη νέων μεθόδων στη βιομηχανία, στην κατασκευή κτηρίων και δημόσιων έργων κ.λπ., ενώ το δεύτερο ως εκείνον που αναλαμβάνει εργασίες καθαρά χειρονακτικές. Εξαιτίας αυτής της θετικής αποδοχής των Ελλήνων επιστημόνων στις περισσότερο αναπτυγμένες επιστημονικά και τεχνολογικά χώρες, πολλοί από τους αυτούς αποποιούνται τον όρο «μετανάστες» και καλλιεργούν τον όρο «κοσμοπολίτες»[2], ενώ ως μετανάστες θεωρούν μόνο τους εργάτες.
Ο όρος «μετανάστης» χαρακτηρίζεται από τη μελανότητα του παρελθόντος, όταν φτωχοί και αμόρφωτοι Έλληνες εγκατέλειπαν την πατρίδα τους, για να εργαστούν αποκλειστικά ως χειρώνακτες σε χώρες με υψηλότερο βιοτικό επίπεδο από την Ελλάδα, ενώ ο όρος «κοσμοπολίτης» δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης[3] οι επιστήμονες – μετανάστες μπορούν να αξιοποιήσουν τις γνώσεις σε ένα άλλο μέρος της γης, που οι ίδιοι επιλέγουν. Άλλωστε, σήμερα πολλοί έχουν υιοθετήσει την αντίληψη ότι δεν αποτελούν πολίτες μόνο της Ελλάδας αλλά του κόσμου. Η «διαρροή επιστημονικού δυναμικού» δίνει στους μορφωμένους Έλληνες μετανάστες την ευκαιρία να εργαστούν πάνω στο αντικείμενο των σπουδών τους, για το οποίο δαπάνησαν πολύ χρόνο και πολύ κόπο.
Παλαιότερα η μόρφωση ενός παιδιού αποτελούσε εγγύηση για την ανεύρεση μίας αξιοπρεπούς εργασίας. Η είσοδος στο Πανεπιστήμιο ήταν ταυτόσημη με την μελλοντική εξασφάλιση μίας επαγγελματικής σταδιοδρομίας που θα έφερνε στον πτυχιούχο όχι μόνο μία καλή εργασία αλλά και ένα καλό εισόδημα αλλά γενικότερα θα τον βοηθούσε να αποκτήσει μία καλύτερη κοινωνική θέση, θα βελτίωνε δηλαδή το status quo του. Σήμερα τα πράγματα στην Ελλάδα έχουν αλλάξει άρδην. Πολλοί πτυχιούχοι αναζητούν μία θέση εργασίας, ακόμα και εάν αυτή δεν ανταποκρίνεται ούτε στις σπουδές τους ούτε στις προσδοκίες τους. Μην μπορώντας να εργαστούν στη χώρα τους αναγκάζονται να οδηγηθούν στη φυγή.
Σημειώσεις
[1] Λ. Λαμπρινιάδη, Επενδύοντας στη Φυγή. Η Διαρροή Επιστημόνων από την Ελλάδα στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης», εκδ. Κριτική, Αθήνα 2011, σ. 17.
[2] Αυτόθι, σ. 18.
[3] Παγκοσμιοποίηση είναι η προσπάθεια να υπάρξει μία ομοιομορφία του τρόπου ζωής των ανθρώπων και η θεμελίωση ενός νέου παγκόσμιου πολιτισμού. Σε αυτό συμβάλλει το άνοιγμα των αγορών, στις οποίες οι αγορές φιλελευθεροποιούνται, η « κατάργηση» των συνόρων που δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να μετακινούνται σε περισσότερους προορισμούς ευκολότερα είτε ως εργαζόμενοι είτε ως τουρίστες, η ανταλλαγή επιστημονικών γνώσεων και δεδομένων η δημιουργία διεθνών οργανισμών για την καταπολέμηση της φτώχειας, προάσπισης των διάφορων ατομικών συμφερόντων κ.λπ.. Φυσικά η παγκοσμιοποίηση έχει και την αρνητική της πλευρά στην οποία κυριαρχεί η επικράτηση του ιμπεριαλισμού ενώ απειλεί τόσο στον οικονομικό τομέα όσο και στον πολιτιστικό να εξαφανίσει χώρες που δε θα μπορούν να πετύχουν μία συνεχώς αναπτυγμένη οικονομία και δεν μπορούν να διαφυλάξουν την εθνική τους πολιτισμική και πολιτιστική ταυτότητα, παρά τη θυσιάζουν στο βωμό της «προοδευτικότητας» με κίνδυνο τον αφανισμό τους ως έθνος. Πρβλ. Λ. Λεοντίδου, Αγεωγράφητος Χώρα, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2005, σσ. 346-353.
Ειρήνη Αρτέμη – Δρ. Θεολογίας – Φιλόλογος
Ύμνος της Dailymail στους Έλληνες ερευνητές που ανακάλυψαν ότι η δεύτερη ξένη γλώσσα κάνει τον εγκέφαλο να δουλεύει καλά ως τα βαθιά γεράματα!
Οι δίγλωσσοι άνθρωποι, που μιλούν μια ξένη γλώσσα, ακόμη κι αν άρχισαν να την μαθαίνουν στην ηλικία των δέκα ετών (όπως συχνά συμβαίνει στη χώρα μας), έχουν βελτιώσεις στη λευκή ουσία του εγκεφάλου τους, σε σχέση με όσους μιλάνε μόνο την μητρική γλώσσα τους, σύμφωνα με μια νέα έρευνα Ελλήνων και Βρετανών επιστημόνων.
Η νέα μελέτη έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες, οι οποίες έχουν επίσης δείξει ότι όσοι μιλάνε μία ή παραπάνω ξένες γλώσσες διαθέτουν καλύτερη νοητική υγεία μέχρι τα γεράματα, γεγονός που αποτελεί «αντίδοτο» στην άνοια.
Στο παρελθόν είχε δειχτεί ότι η δεύτερη γλώσσα παρέχει όφελος, όταν μαθαίνεται πολύ νωρίς στη ζωή ενός ανθρώπου, σχεδόν παράλληλα με την μητρική του. Όμως, η νέα έρευνα, δείχνει ότι ανάλογο όφελος για τον εγκέφαλο και τον νου υπάρχει ακόμη κι αν η εκμάθηση αρχίζει κάποια στιγμή στο Δημοτικό.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Χρήστο Πλιάτσικα της Σχολής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κεντ (και με τη συμμετοχή της επίσης ελληνικής καταγωγής Ελισσάβετ Μοσχοπούλου του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ), που έκαναν τησχετική δημοσίευση στα «Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών» (PNAS) των ΗΠΑ, μελέτησαν με μεθόδους νευροαπεικόνισης τον εγκέφαλο 20 ατόμων ηλικίας περίπου 30 ετών.
Τα άτομα αυτά είχαν αρχίσει να μαθαίνουν μετά την ηλικία των δέκα ετών τα αγγλικά ως ξένη γλώσσα. Η μελέτη αποκάλυψε ότι οι άνθρωποι αυτοί στα 30 τους είχαν καλύτερη δομή της λευκής ουσίας στον εγκέφαλό τους, σε σχέση με μια δεύτερη ομάδα 25 ατόμων παρόμοιας ηλικίας που μιλούσαν μόνο αγγλικά.
«Ο καθημερινός χειρισμός πάνω από μιας γλώσσας λειτουργεί ως παράγοντας έντονης γνωσιακής ενεργοποίησης, που ωφελεί συγκεκριμένες εγκεφαλικές δομές, οι οποίες σχετίζονταιμε τη γλώσσα, διατηρώντας έτσι τη δομική ακεραιότητά τους. Συνεπώς, λειτουργεί προστατευτικά έναντι του εκφυλισμού τους σε προχωρημένη ηλικία», δήλωσε ο Χρήστος Πλιάτσικας.
Τρεις Έλληνες «διαμάντια» που διαπρέπουν στο εξωτερικό
Ο ανταγωνισμός ήταν μεγάλος. Στον φετινό, έβδομο κατά σειρά, διαγωνισμό, που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφορά σε ερευνητές οι οποίοι βρίσκονται στην αρχή της σταδιοδρομίας τους, πήραν μέρος συνολικά 3.273 υποψήφιοι 38 διαφορετικών εθνικοτήτων.
Από αυτούς επελέγησαν μόλις οι 328 (δηλαδή ποσοστό 10%) για να λάβουν χρηματοδοτήσεις, ύψους έως και 2 εκατ. ευρώ η καθεμιά, για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Η «ΗτΣ» μίλησε με τους διακριθέντες Έλληνες ερευνητές και παρουσιάζει τις καινοτόμες ιδέες τους, οι οποίες, στο μέλλον, θα βρουν εφαρμογές σε διάφορους τομείς, από τη ρομποτική ιατρική μέχρι την αυτοκινητοβιομηχανία και τις τηλεπικοινωνίες.
Γαλλία, Κωνσταντίνος Δανάς
Δημιουργεί «κυματισμούς» στις οθόνες των κινητών
Ο Κωνσταντίνος Δανάς, ερευνητής στον τομέα της Μηχανικής, έφυγε από τη χώρα μας το 2003, στη «χρυσή εποχή» για το επάγγελμα του Μηχανικού, προκειμένου να ασχοληθεί με την έρευνα. «Τότε, όλοι μου έλεγαν πόσο μεγάλο λάθος κάνω», τονίζει ο κ. Δανάς.
Κωνσταντίνος Δανάς, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Γαλλίας με βάση το Πολυτεχνείο του Παρισιού
Σήμερα, διαπρέπει στη Γαλλία όπου εργάζεται ως επίκουρος καθηγητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, με βάση το Πολυτεχνείο του Παρισιού. Η ιδέα του, που θα χρηματοδοτηθεί με το ποσό του 1,5 εκατ. ευρώ, αφορά στη δημιουργία «έξυπνων» σύνθετων πολυμερών υλικών, όπως είναι το λάστιχο, το τζελ ή η σιλικόνη, τα οποία να αντιδρούν στο μαγνητικό πεδίο. Επίσης, στόχος είναι να αξιοποιηθεί η αστάθεια που έχουν αυτά τα υλικά για τη δημιουργία «κυματισμών», π.χ. σε επιφάνειες κινητών τηλεφώνων. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορούσαν να τα χειριστούν άνθρωποι με προβλήματα όρασης, ενώ και οι υπόλοιποι χρήστες θα είχαν τη δυνατότητα να αποκτήσουν ένα πιο εύχρηστο πληκτρολόγιο.
Παράλληλα, η ιδέα θα μπορούσε να βρει εφαρμογή στη ρομποτική ιατρική, προκειμένου να αναπτυχθεί η αίσθηση της αφής και να μειωθεί ο κίνδυνος τραυματισμών σε επεμβάσεις ασθενών, καθώς ακόμη και στη μηχανική αεροσκαφών για να ελέγχονται δύσκολες συνθήκες πτήσης. «Μέχρι σήμερα, οι μηχανικοί δεν θέλαμε να έχουμε αστάθειες π.χ. σε γέφυρες ή στις γραμμές του τρένου. Η καινοτομία της ιδέας είναι ότι θέλουμε να έχουμε αστάθειες, αλλά να τις ελέγχουμε», εξηγεί ο κ. Δανάς.
Δήμος Δημαρόγκωνας, Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας «KTH» στη Σουηδία
Μπορεί, όπως ο ίδιος μας λέει, να επικρατεί ένα σχετικό κλίμα φοβίας στο Παρίσι μετά την τρομοκρατική επίθεση στην εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα Charlie Hebdo, ωστόσο το συναίσθημα αυτό δεν τον κάνει να σκέφτεται το ενδεχόμενο επιστροφής στη χώρα μας. «Με τους μισθούς που δίνονται στην Ελλάδα, είναι πολύ δύσκολο να ζήσει κανείς. Επίσης, οι πανεπιστημιακοί φορτώνονται με διδασκαλία και δεν τους μένει χρόνος για έρευνα», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Σουηδία, Δήμος Δημαρόγκωνας
Ρομπότ για βελτίωση του κυκλοφοριακού
Άγγελος Γεωργακόπουλος, Πανεπιστήμιο Γουόρικ στην Αγγλία
Ο Δήμος Δημαρόγκωνας έφυγε από την Ελλάδα το 2007 και σήμερα είναι καθηγητής στο τμήμα Αυτομάτου Ελέγχου της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών στο Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Στοκχόλμης «KTH». Η πρότασή του, η οποία αφορά στα υβριδικά και τα πολυπαραγοντικά συστήματα με εφαρμογή σε ρομπότ, πήρε εξαιρετικές κριτικές από την επιτροπή αξιολόγησης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας και θα χρηματοδοτηθεί με το ποσό του 1,5 εκατ. ευρώ.
Η βασική καινοτομία της, όπως μας εξηγεί ο κ. Δημαρόγκωνας, είναι ότι για πρώτη φορά επιχειρείται να υπάρχει αυτονομία στον έλεγχο της λειτουργίας των ρομπότ που «συνεργάζονται» σε διάφορους κλάδους της βιομηχανίας. Έτσι, εάν το σύστημα «μπλοκάρει» δεν θα χρειάζεται να παρέμβει κάποιος κεντρικά για να το επαναπρογραμματίσει, αλλά ο έλεγχος θα γίνεται από κάθε ρομπότ ξεχωριστά. Ενδεικτικά, η ιδέα θα μπορούσε να εφαρμοστεί στον τομέα της συναρμολόγησης αυτοκινήτων, όπου απαιτείται να συνεργάζονται πολλοί ρομποτικοί βραχίονες, αλλά και στα συστήματα μεταφορών για τη βελτίωση των κυκλοφοριακών προβλημάτων. Με ποιον τρόπο; «Μέσω wifi, τα αυτοκίνητα θα έχουν τη δυνατότητα να ‘συνεργάζονται’ με άλλα γειτονικά τους, ώστε να ενημερώνονται για τις επιλογές κατεύθυνσης με τα μικρότερα κυκλοφοριακά προβλήματα», σημειώνει ο κ. Δημαρόγκωνας.
Ήδη, φορείς από τη Στοκχόλμη, η οποία συγκαταλέγεται μεταξύ των 10 ευρωπαϊκών πόλεων με κυκλοφοριακό πρόβλημα καθώς δυσκολεύεται να «απλωθεί» εξαιτίας των καναλιών και των γεφυρών που την περιτριγυρίζουν, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την αξιοποίηση του φιλόδοξου ερευνητικού σχεδίου του Έλληνα επιστήμονα. «Είναι μεγάλη ευκαιρία να οικοδομήσουμε μια ερευνητική ομάδα που θα επικεντρωθεί σε νέες προσεγγίσεις για τη λήψη αποφάσεων σε κατανεμημένα υβριδικά συστήματα. Είμαι ενθουσιασμένος για αυτή την προοπτική», αναφέρει ο κ. Δημαρόγκωνας.
Αγγλία, Άγγελος Γεωργακόπουλος
Μαθηματικά για… Αϊνστάιν
Λέκτορας στο πανεπιστήμιο του Warwick στην Αγγλία, ο Άγγελος Γεωργακόπουλος επιχορηγήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας με το ποσό του 1,2 εκατ. ευρώ για να αναπτύξει το ερευνητικό του σχέδιο στα καθαρά μαθηματικά, το οποίο συνδυάζει ιδέες από διάφορους κλάδους (γεωμετρία, πιθανότητες, αρμονική ανάλυση).
Όπως μας αναφέρει ο ίδιος, ένα από τα σημαντικότερα μαθηματικά εργαλεία του προγράμματος αυτού είναι οι ονομαζόμενοι «τυχαίοι περίπατοι» και η σχέση τους με τη θεωρία ηλεκτρικών δικτύων. Η σχέση αυτή αποτελεί μια σύγχρονη μετεξέλιξη της κλασικής θεωρίας της κίνησης Brown, όπως θεμελιώθηκε μαθηματικά από τον Αϊνστάιν. «Με τη βοήθεια των ‘τυχαίων περιπάτων’ διερευνούμε τη γεωμετρία περίπλοκων μαθηματικών δομών, οι οποίες είναι δύσκολο να αναλυθούν με άλλες μεθόδους», υπογραμμίζει ο κ. Γεωργακόπουλος, Το πρόγραμμα -όπως και τα περισσότερα ερευνητικά προγράμματα στα καθαρά μαθηματικά- δεν αποσκοπεί άμεσα σε πρακτικές εφαρμογές, παρ΄ όλα αυτά σχετίζεται με κάποιες σύγχρονες εξέλιξης της φυσικής, όπου μπορούν μακροπρόθεσμα να υπάρξουν εφαρμογές.
Η επιχορήγηση είναι πολύ σημαντική για τον Έλληνα ερευνητή, αφού θα επηρεάσει πολύ τη δουλειά του όχι μόνο κατά τα πέντε χρόνια που διαρκεί αλλά και μετά. «Ελπίζω στο μέλλον να δούμε περισσότερες παρόμοιες επιχορηγήσεις προς την Ελλάδα μιας και τα οφέλη για το πανεπιστημιακό σύστημα θα ήταν τεράστια. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να βοηθήσουν Έλληνες επιστήμονες να παραμείνουν στην Ελλάδα», μας λέει ο ίδιος. Το ευχόμαστε…
ΧΑΡΑ ΚΑΛΗΜΕΡΗ
Μάνος Μαυρικάκης: Ενας από τους κορυφαίους χημικούς του κόσμου
Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας;
Κάθε φορά που ακούω για διακρίσεις Ελλήνων επιστημόνων που εργάζονται ανά την υφήλιο.
Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας;
Οι σπουδές στο εξωτερικό με βοήθησαν να διευρύνω τους ορίζοντες της σκέψης μου και να καταλάβω την κοσμοθεωρία άλλων λαών με παράδοση στις σύγχρονες επιστήμες και στην καινοτομία. Παρακολουθώντας το καθημερινό γίγνεσθαι σε άλλες χώρες, έμαθα να ακούω τους συνομιλητές μου πριν συνεισφέρω με τις δικές μου ιδέες στη συζήτηση.
Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία;
Πολύ καλές βάσεις στις θετικές επιστήμες και την υψηλού επιπέδου παιδεία στην αρχαία ελληνική γλώσσα και στο συντακτικό, που δίνει μια μοναδική δομή σκέψης, πολύ χρήσιμη για όλες τις θετικές επιστήμες.
Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες;
Οι Ελληνες είναι πολύ φιλόδοξοι ως άτομα, εργατικοί και ευρηματικοί. Δυστυχώς, σε σχέση με άλλους λαούς, μάλλον δίνουμε μεγαλύτερη βαρύτητα στο ένδοξο παρελθόν παρά στο πώς θα φτιάξουμε ένα καλύτερο μέλλον.
Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο;
Παρά τις αντίξοες συνθήκες στον ελλαδικό χώρο, υπάρχουν ερευνητικές ομάδες που κάνουν πρωτοποριακή έρευνα σε διεθνές επίπεδο. Ο πυρήνας της επιτυχίας τους βρίσκεται στην αξιοκρατία και στις σπουδές εκτός Ελλάδος, που δίνουν νέες δυνατότητες συνεργασιών, ιδιαίτερα σημαντικών σε μια εποχή όπου η επίλυση δύσκολων επιστημονικών προβλημάτων απαιτεί εκτεταμένες συνεργασίες μεταξύ επιστημόνων διάφορων ειδικοτήτων.
Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία;
Θα χρηματοδοτούσα τις σπουδές νέων επιστημόνων για ένα-δύο χρόνια σε χώρες με παράδοση στην τεχνολογική καινοτομία, έτσι ώστε να μάθουν μέσα από ένα παράδειγμα. Παράλληλα, χρειάζονται αλλαγές στη νοοτροπία της ελληνικής βιομηχανίας σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις στην έρευνα. Επιπλέον, το ελληνικό κράτος πρέπει να κάνει συνεχείς επενδύσεις στην έρευνα σε επίπεδο 2-3% του ετήσιου ΑΕΠ.
Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα;
Σε αρκετές ομάδες ελληνικών πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων που κάνουν έρευνα πολύ υψηλού επιπέδου.
Τι ουσιαστικό μπορούν να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού;
Τη δυνατότητα σε νέους επιστήμονες να πάρουν υποτροφίες για σπουδές διεθνούς επιπέδου εκτός Ελλάδος, μέσω της καλής παράδοσης που έχουν δημιουργήσει αριστεύσαντες Ελληνες στο εξωτερικό. Κάποιοι από αυτούς μετά θα επιστρέψουν στην πατρίδα και θα δημιουργήσουν νέα κέντρα αριστείας.
Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα;
Να προσπαθεί να κάνει ό,τι το δυνατόν καλύτερο παρά τις αντίξοες συνθήκες εργασίας, ώστε να είναι ένα καλό πρότυπο για τις νεότερες γενιές σπουδαστών με όραμα για ένα αισιόδοξο μέλλον.
Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση – και ποιο είναι;
Η συνειδητοποίηση ότι δεν μπορεί κανείς να ζει με δανεικά επ’ αόριστον.
Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα;
Εάν υπήρχαν εγγυήσεις περί αλλαγής νοοτροπίας όσον αφορά την αξιοκρατία.
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε;
Σχεδόν όλες.
Ο Ελληνας ήρωάς σας.
Ευκλείδης, Θαλής, Δημόκριτος.
Σταθμοί στη ζωή του
1988
Δίπλωμα χημικού μηχανικού από το ΕΜΠ.
1993
Phd στη Χημική Μηχανική/Επιστημονική Υπολογιστική από το Πανεπιστήμιο του Michigan.
1999
Επίκουρος καθηγητής Χημικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Wisconsin – Madison έως το 2005, οπότε γίνεται αναπληρωτής και μετά από τρία χρόνια καθηγητής.
2009
Βραβείο Paul H. Emmett για Θεμελειώδη Ερευνα στην Κατάλυση (North American Catalysis Society)
2014
Βραβείο R. H. Wilhelm στη Μηχανική των αντιδράσεων (American Institute of Chemical Engineers).
Παιχνίδι με τις λέξεις
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
To ηλιοβασίλεμα στο Σούνιο.
Το πρόσωπο που νοσταλγώ.
Η μητέρα μου.
Η γεύση που συχνά ανακαλώ.
Ντολμαδάκια.
Η πιο ελληνική μου λέξη.
Φιλότιμο.
Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας από την Ελλάδα.
Εικόνες από τον μοναδικό ελληνικό ορίζοντα.
ΑΝΝΑ ΓΡΙΜΑΝΗ
Έλληνες επιστήμονες δημιούργησαν καταλύτες από χρυσό για καθαρή ενέργεια
H ελληνίδα καθηγήτρια Μαρία Φλυτζάνη-Στεφανοπούλου και ο ελληνικής καταγωγής καθηγητής Μάνος Μαυρικάκης στην ομάδα επιστημόνων που δημιούργησαν καταλύτες από χρυσό.
Νέοι καταλύτες που βασίζονται στον χρυσό μπορούν να αποτελέσουν μια ακόμα λύση για την παραγωγή καθαρής ενέργειας με την εφαρμογή τους σε οχήματα που τροφοδοτούνται από κυψέλες καυσίμου υδρογόνου.
Τους πρωτοποριακούς καταλύτες ανέπτυξε ερευνητική ομάδα στις ΗΠΑ, με επικεφαλής την ελληνίδα καθηγήτρια του Τμήματος Χημικής και Βιολογικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου Ταφτς της Μασαχουσέτης, Μαρία Φλυτζάνη-Στεφανοπούλου. Μέλος της ερευνητικής ομάδας είναι επίσης ο ελληνικής καταγωγής καθηγητής Μάνος Μαυρικάκης από το Τμήμα Χημικής και Βιολογικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου Μάντισον του Ουισκόνσιν.
Οι καταλύτες αποτελούνται από μια μοναδική δομή επιμέρους διάσπαρτων ατόμων χρυσού, συνδεδεμένων μέσω οξυγόνου με άτομα νατρίου ή καλίου, πάνω σε ένα υπόστρωμα υλικών από πυρίτια (οξείδιο του πυριτίου). Όταν χρησιμοποιούνται για την παραγωγή υδρογόνου, οι νέοι καταλύτες εμφανίζουν ανάλογη λειτουργικότητα και σταθερότητα με τους υπάρχοντες καταλύτες από νανοσωματίδια πολυτίμων μετάλλων πάνω σε σπάνιες γαίες.
Μάλιστα είναι πολύ φθηνότεροι καθώς χρειάζονται μικρότερες ποσότητες πολύτιμων μετάλλων, ενώ η διασπορά ατόμων χρυσού ή πλατίνας σε υπόστρωμα οξειδίων κάποιου μετάλλου, όπως το πυρίτιο, μπορεί να αξιοποιηθεί για νέου τύπου καταλύτες μέγιστης αποδοτικότητας, που μπορούν να λειτουργήσουν σε θερμοκρασίες έως 200 βαθμούς Κελσίου.
Οι νέοι καταλύτες μπορούν να αξιοποιηθούν μελλοντικά για την παραγωγή καθαρού υδρογόνου σε συσκευές και οχήματα που χρησιμοποιούν κυψέλες υδρογόνου, πράγμα που θα επιτρέψει την παραγωγή πιο καθαρής ενέργειας, προστατεύοντας το περιβάλλον. Επίσης θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν τους συμβατικούς καταλύτες που χρησιμοποιούνται σε διάφορες χημικές διαδικασίες.
Όπως δήλωσε στο Science Express η κα. Φλυτζάνη-Στεφανοπούλου “δεδομένης της σπανιότητας των πολύτιμων μετάλλων και των εξωφρενικών δαπανών για την επεξεργασία των καυσίμων, αυτά τα νέα (καταλυτικά) συστήματα είναι πολλά υποσχόμενα για την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων στο πεδίο της ενέργειας παγκοσμίως”.
Ποιά είναι η Μαρία Φλυτζάνη – Στεφανοπούλου
Η Μαρία Φλυτζάνη Στεφανοπούλου είναι καθηγήτρια Χημικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Tufts και υπεύθυνη του εργαστηρίου Ενέργειας και νανο-καταλυτών. Η ρηξικέλευθη έρευνα της πάνω στην παραγωγή καθαρής ενέργειας τιμήθηκε με το «Robert and Marcy Haber Endowed Professorship in Energy Sustainability in the School of Engineering (SOE)». Σκοπός της έρευνας της είναι να σχεδιαστούν καταλύτες που μπορούν να επιταχύνουν τις αντιδράσεις και να παράγουν υδρογόνο, το καύσιμο του μέλλοντος, όπως έχει χαρακτηριστεί πιο επαρκώς και πιο γρήγορα. Επίσης, προσπαθεί να δημιουργήσει πιο «καθαρά» βιοκαύσιμα μέσα από μια διαδικασία που χρησιμοποιεί βιομάζα και καταλύτες για να παράγει ρευστοποιημένο αέριο.
Αν η έρευνα της στεφθεί με επιτυχία, θα επηρεάσει σημαντικά την ενεργειακή επάρκεια. Έχει δεχθεί δεκάδες βραβεία για την έρευνα της, συμπεριλαμβανομένων διακρίσεων από την Αμερικανική Ένωση για την Ανάπτυξη της Επιστήμης και του Αμερικανικού Ινστιτούτου Χημικών Μηχανικών. Το 1987 τιμήθηκε από τη NASA, με το Space Act Award and Certificate of Recognition. Σπούδασε στο Πολυτεχνείο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές της πάνω στην Χημική Μηχανική στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα και το διδακτορικό της στο Πανεπιστήμιο της Μιννεσότα. Από το 1994 βρίσκεται στο Chemical Engineering Faculty of Tufts University. Πριν εργαζόταν στο Τμήμα Χημικής Μηχανικής του MIT και στο Jet Propulsion Laboratory στην Πασαντίνα.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑ
Παγκόσμιες διακρίσεις συνεχίζουν να κατακτούν οι Έλληνες επιστήμονες παρά την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας!
Την τελευταία διάκριση απέσπασε από το Γερμανικό Οργανισμό TEMOS και το διεθνές DIPLOMATIC COUNCIL, ο Επ. Καθηγητής της Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Νικόλαος Σ. Κουβελάς και οι συνεργάτες του στην Eurodentica Εξειδικευμένη Οδοντιατρική Φροντίδα!
Η διάκριση αφορά το άριστο επίπεδο των επιστημονικών υπηρεσιών που προσφέρει ο διαπρεπής Έλληνας οδοντίατρος κ. Κουβελάς και οι συνεργάτες του στο Εξειδικευμένο Οδοντιατρικό Κέντρο τους.
Η απονομή της διάκρισης, που κατατάσσει την Eurodentica ανάμεσα στα 150 καλύτερα Οδοντιατρικά Κέντρα του κόσμου (Best Hospitals Worldwide 2014, http://www.diplomatic-council.org), πραγματοποιήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου σε ειδική τελετή στο Ξενοδοχείο Radisson Blu Park.
«Η διάκριση αυτή είναι μεγάλη τιμή για μένα, τους συνεργάτες μου αλλά και για τη χώρα μας στην δύσκολη αυτή περίοδο» τόνισε ο κ Κουβελάς και πρόσθεσε
« Αποδεικνύουμε στην πράξη ότι, παρά την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια ,το επίπεδο των επιστημονικών υπηρεσιών που προσφέρουμε είναι πολύ υψηλό και μεταξύ των κορυφαίων στον κόσμο. Η διάκριση είναι ένα ακόμη κίνητρο να ανεβάσουμε ακόμη ψηλότερα το επίπεδο των προσφερόμενων υπηρεσιών».
Την πιστοποίηση παρέδωσε στον κ Κουβελά, εκ μέρους του Γερμανικού Οργανισμού TEMOS και του Diplomatic Council, η Πρόεδρος του Temos Auditors Advisory Board, κ Αγγελική Κατσάπη η οποία τόνισε:
«Το στοίχημα της ποιότητας είναι επίπονο και η κατάκτηση μιας διεθνούς πιστοποίησης όπως αυτή του Οργανισμού Temos συνιστά κορυφαία επιβράβευση μιας διαρκούς προσπάθειας και αφοσίωσης στην ασφάλεια και τη φροντίδα των ασθενών. Η Eurodentica S.A. απέδειξε ότι η εστίαση σε υψηλών προδιαγραφών υπηρεσίες μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για την αγορά του Οδοντιατρικού Τουρισμού. Η βιωσιμότητα της οδοντιατρικής αποτελεί κρίσιμο ζήτημα το οποίο μόνο με εξωστρέφεια και επένδυση στην ποιότητα των υπηρεσιών μπορεί να αντιμετωπισθεί».
Πρόκειται για το 1ο Οδοντιατρικό Κέντρο στην Ελλάδα που κατακτά αυτή τη διάκριση αλλά και παράλληλα την πιστοποίηση. Την πιστοποίηση του DIPLOMATIC COUNCIL παρέδωσε στον κ Κουβελά ο πρόεδρος του ΚΕΣΥ κ Παναγιώτης Σκανδαλάκης, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, τονίζοντας ότι χαίρει μεγάλης τιμής στο διπλωματικό σώμα.
ΜΕ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΥΡΟΣ Η ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΤΕΜΟΣ
Ο Γερμανικός Οργανισμός TEMOS, πιστοποιεί αποκλειστικά και μόνο μονάδες στον Τομέα της Υγείας σε ολόκληρο τον κόσμο.
«Η αναγκαιότητα, για αντικειμενικά τεκμηριωμένη ποιότητα σε διεθνές επίπεδο, αγγίζει πλέον και τις Οδοντιατρικές Υπηρεσίες, εξαιτίας της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας παγκοσμίως. Η απόφαση των ασθενών για αναζήτηση Οδοντιατρικής Φροντίδας εκτός συνόρων, βασίζεται στον συνυπολογισμό του συγκριτικά χαμηλότερου κόστους σε συνδυασμό με την ποιότητα, το φάσμα των διαθέσιμων υπηρεσιών και πρωτίστως την αξιοπιστία και φήμη του Οδοντιατρικού Κέντρου ή της Οδοντιατρικής Κλινικής» , αναφέρει ο Γερμανικός Οργανισμός TEMOS.
Η πιστοποίηση της TEMOS προσφέρει την διάκριση από τον ανταγωνισμό, προσδίδοντας με την χρήση της σφραγίδας, την απόδειξη ποιότητας στις υπηρεσίες του Οδοντιατρείου ή της Οδοντιατρικής Κλινικής.
Παράλληλα, αποτελεί διαβατήριο και για τον Ιατρικό-Οδοντιατρικό Τουρισμό, διότι αποτελεί διεθνή και αναγνωρισμένη εγγύηση υψίστης ποιότητας παροχής υπηρεσιών.
Οι πιστοποιήσεις των μονάδων στο χώρο της Υγείας από το ΤΕΜΟΣ γνωστοποιούνται σε εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο.
Συγκεκριμένα κοινοποιούνται σε :
Ασφαλιστικές Εταιρείες (τις μεγαλύτερες του κόσμου)
Πρακτορεία Ιατρικού Τουρισμού
Εταιρείες Ιατρικής Βοήθειας
Στο Παγκόσμιο Διπλωματικό Συμβούλιο με έδρα τη Χάγη
EURODENTICASPECIALIZEDDENTALCARE
Η Eurodentica Εξειδικευμένη Οδοντιατρική Φροντίδα, ιδρύθηκε το 1978, από τον Επ. Καθ. της Οδοντιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Νικόλαο Σ. Κουβελά.
Oι υπηρεσίες της καλύπτουν ένα φάσμα 16 διαφορετικών ειδών, ενώ απασχολούνται 10 εξειδικευμένοι οδοντίατροι μετεκπαιδευμένοι σε Η.Π.Α, Καναδά, Σκανδιναβία, Αυστραλία, Πανεπιστήμιο Αθηνών και σε 10 διαφορετικές οδοντιατρικές ειδικότητες. Υπάρχει συνεργασία και με ιατρικές ειδικότητες, όπως Ωτορινολαρυγγολόγο αλλά και Πλαστικό Χειρουργό.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και μίλησαν η κ Ηλέκτρα Παπαζάχου, εκπρόσωπος της υπουργού Τουρισμού , ο Πρόεδρος του ΚΕΣΥ κ Παναγιώτης Σκανδαλάκης και η διευθύντρια του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας κ. Αγνή Χρηστίδου.
5 ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΥΑΛΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ
Σε μια επικαιρότητα που στροβιλίζεται σε άσχημα νέα, μοιάζει με «ευλογία» να διαβάζει κανείς θέματα που να δίνουν κουράγιο και ελπίδα. Και οι Έλληνες επιστήμονες που κάνουν καριέρα στο εξωτερικό αποτελούν φωτεινό παράδειγμα επιτυχίας, εργατικότητας, πάθους και ζήλου για αυτό που κάνουν. Είναι άλλωστε στοιχεία της επιτυχίας τους.
Κι έτσι, θελήσαμε να σας παρουσιάσουμε 5 από αυτούς τους επιστήμονες, όχι για εθνική υπερηφάνεια και ανάταση, αλλά για να δείξουμε πως υπάρχει και μια άλλη οδός που μπορούμε να ακολουθήσουμε. Να εμπνευστούμε και να παραδειγματιστούμε.
Γνωρίστε πέντε Έλληνες που διαπρέπουν στο εξωτερικό και βοηθούν με τον τρόπο τους στην ανάπτυξη της ανθρωπότητας.
Ευθύμιος Καξίρας (Harvard)
Από το Μετσόβιο, όπου και εισήχθη στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών το 1977, βρέθηκε με υποτροφία στο Τμήμα Φυσικής του περίφημου ΜΙΤ της Μασαχουσέτης. Αφού ολοκληρώνει τη διδακτορική του διατριβή στη Θεωρητική Φυσική Στερεάς Κατάστασης το 1987, εργάζεται στο ερευνητικό ερευνητικό τμήμα της ΙΒΜ ως μεταδιδακτορικός ερευνητής, για να ακολουθήσει το κυβερνητικό εργαστήριο Ναυτικής έρευνας στην Ουάσιγκτον, ως σύμβουλος έρευνας.
Το 1991 είναι έτος σταθμός, αφού ξεκινά μια λαμπρή ακαδημαϊκή καριέρα, στη θέση του επίκουρου καθηγητή στο τμήμα Φυσικής του Χάρβαρντ. Τέσσερα χρόνια αργότερα γίνεται αναπληρωτής και το 1998 τακτικός καθηγητής του τμήματος.
Η ερευνητική του ομάδα είναι πολυμελής και έχει βοηθήσει αρκετούς Έλληνες φοιτητές εντάσσοντάς τους σε αυτήν. Η ομάδα του καθηγητή ήταν μια από τις επικρατέστερες συμμετοχές παγκοσμίως για το βραβείο Gordon Bell. Τα μέλη της συνεργάστηκαν με την Iατρική Σχολή του Harvard, για την προσομοίωση της ροής αίματος στις καρδιακές αρτηρίες χρησιμοποιώντας νανοτεχνολογικά υλικά.
Ο Ευθύμιος Καξίρας έχει συμμετάσχει στη συγγραφή 10 επιστημονικών βιβλίων και σε περισσότερα από 170 επιστημονικά άρθρα, ενώ είναι κριτής σε επιστημονικά περιοδικά και συνδιοργανωτής σε πολλά συνέδρια και έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία.
Κατερίνα Χαρβάτη (Tuebingen)
Το 1988 η 18χρονη –τότε- Κατερίνα Χαρβάτη παίρνει μια απόφαση ζωής που τη δικαιώνει. Αφήνει τη Νομική Αθηνών για να φύγει για τις ΗΠΑ και να σπουδάσει Βιολογική Ανθρωπολογία. Αφού αποφοιτά από το Columbia, συνεχίζει το διδακτορικό της στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Νέας Υόρκης και στο Πανεπιστήμιο City University of New York. Για μια τριετία (2001-2004) είναι επίκουρη καθηγήτρια στο New York University, αφού πρώτα διατελεί λέκτορας στα Hunter και Lehman Colleges.
Η έρευνα που κάνει μαζί με ομάδα γεωλόγων, αρχαιολόγων, βιολόγων και ανθρωπολόγων που αποδεικνύει πως ο σημερινός άνθρωπος έλκει τις ρίζες του από την Αφρική κάνει περιοδικό Time να τη συμπεριλάβει στη λίστα με τις Top 10 ανακαλύψεις για το 2007.
Η ερευνητική μέθοδος της Τρισδιάστατης Μορφομετρίας που ανέπτυξε της χάρισε το βραβείο «Fellow», της Αμερικανικής Ένωσης για την Πρόοδο της Επιστήμης. Η Κατερίνα Χαρβάτη κατέχει την έδρα Βιοαρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο του Tuebingen της Γερμανίας, ενώ η τελευταία της ανακάλυψη γίνεται τον Απρίλιο του 2013, όταν και εντοπίζει με την ομάδα της οστά και εργαλεία από Νεάντερταλ στο σπήλαιο Καλαμάκια, στη δυτική ακτή της Μάνης.
Φαέθων Αβούρης (IBM)
Γεννημένος στην Αθήνα το 1945, ο Φαέθων Αβούρης ξενιτεύτηκε στις ΗΠΑ για να συνεχίσει τις σπουδές του, αφού ολοκλήρωσε τον πρώτο κύκλο στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και συνέχισε στο Πανεπιστήμιο του Michigan, από όπου και αποφοίτησε το 1974, με Ph.D. στη Φυσικοχημεία.
Έφτασε πολύ κοντά στο Νόμπελ Φυσικής, αφού υπήρξε υποψήφιος το 2010 «για την ανακάλυψη και την ανάπτυξη νανοσωλήνων άνθρακα».
Οι συγκεκριμένοι νανοσωλήνες άνθρακα έχουν πλάτος μόλις το ένα δισεκατομμυριοστό του μέτρου και το μήκος τους δεν ξεπερνά κάποια χιλιοστά. Μπορούν να φτιαχτούν για να άγουν την ηλεκτρική ενέργεια και είναι μεταξύ άλλων εξαιρετικοί αγωγοί της θερμότητας. Πριν γίνει επικεφαλής του τμήματος Νανοτεχνολογίας της IBM, είχε προλάβει να συνεργαστεί με την AT&T Bell Laboratories, ενώ υπήρξε επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Columbia και το Πανεπιστήμιο του Illinois.
Ο Φαέθων Αβούρης απολαμβάνει την εκτίμηση της διεθνούς κοινότητας των επιστημόνων έχοντας κερδίσει πολλά βραβεία (APS Irving Langmuir Prize, AVS Medard W. Welch Award, Julius Springer Prize, Richard Feynman μεταξύ άλλων) ενώ έχει δημοσιεύσει πάνω από 360 επιστημονικές εργασίες.
Ιωάννης Σπυρίδων Γούσιας (Ειδικός ερευνητής Imperial College London)
Πρώτος αριστούχος του Πειραματικού Λυκείου Αναβρύτων και στη συνέχεια Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, ο γεννημένος στον Πειραιά, Ιωάννης Γούσιας, είναι συνηθισμένος στις… πρωτιές και τα αριστεία. Τις σπουδές του στην Ελλάδα ακολούθησαν αυτές στο εξωτερικό, όπου ολοκλήρωσε με «εξόχως άριστα» το μεταπτυχιακό του στο Imperial College London (ICL) στον τομέα των Νευροεπιστημών (MSc in Integrative Neuroscience). Το 2007 βραβεύθηκε ως «Νευροεπιστήμονας της χρονιάς» στο Ηνωμένο Βασίλειο και ως Νέος Ερευνητής της Χρονιάς στο Παγκόσμιο Συνέδριο Παιδιατρικής Έρευνας. Ήταν, μάλιστα, ο εκείνος που εκπροσώπησε επίσημα τη Μεγάλη Βρετανία στην ετήσια συνάντηση των εν ζωή Νομπελιστών με τους πιο ιδιοφυείς νέους επιστήμονες παγκοσμίως.
Ο Ιωάννης Γούσιας ασχολείται με τη μοντελοποίηση και τη χαρτογράφηση του βρεφικού και παιδικού εγκεφάλου.
Έχει βραβευθεί με το βραβείο «Outstanding» από το Imperial College London, που δίνεται σε ιδιοφυΐα. Η διάκριση αυτή δίνεται με συχνότητα μία φορά τη δεκαετία αν και εφόσον υπάρξει κατάλληλος υποψήφιος, ενώ το 2009 κατακτά το Nobelini.
To 2009 κέρδισε το βραβείο «NOBELini» για νέους επιστήμονες. Ασχολείται με την ανατομική μοντελοποίηση και χαρτογράφηση εγκεφάλων πρόωρων βρεφών, βρεφών φυσιολογικής κυήσεως και παιδιών μέχρι 6 ετών.
Το 2010 ο Νομπελίστα Ιατρικής, Sir Timothy Hunt, τον προλόγισε στα εγκαίνια της αλληγορικής πρωτότυπης εγκατάστασης του Γούσια, «Ο Αλβέρτος στη Χώρα των Νευροπλαστικών», στο Μουσείο Επιστημών του Λονδίνου. Το συγκεκριμένο project ήταν εμπνευσμένο στη στη νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου των νεογνών και ο «Αλβέρτος» στον τίτλο δεν είναι άλλος από τον αδερφό του, που του έχει μεγάλη αδυναμία.
Εκτός όλων των άλλων, έχει διατελέσει Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νέων,.μιλά πέντε γλώσσες, χρηματοδοτεί αναπτυξιακά έργα στην Αιθιοπία, είναι μέλος διοικητικού συμβουλίου διεθνούς ιδρύματος υποτροφιών σε έλληνες φοιτητές. Και είναι και δεινός βιολιστής. Και είναι μόλις 34 ετών!
Θεόδωρος Μουστάκας (Boston College)
Με 62 διπλώματα ευρυσιτεχνίας, ο Θεόδωρος Μουστάκας συγκαταλέγεται στους πιο λαμπρούς επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ. Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Αριστοτέλειο το 1964, φεύγει για τις ΗΠΑ και το Columbia για το μεταπτυχιακό και το διδακτορικό του. Ακολουθεί το Harvard όπου εργάζεται ως ερευνητής και το Εργαστήριο της Εργαστήριο Exxon Corporate Research Laboratory. Βρίσκει το «απάνεμο λιμάνι» του στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, το 1987, όπου και γίνεται καθηγητής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών.
Το 2010 λαμβάνει το MBE Innovator Award, ένα βραβείο που εκείνος και μόλις 7 ακόμη άτομα έχουν κερδίσει παγκοσμίως. Το 2012 εκλέγεται μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Εφευρετών ενώ έναν χρόνο αργότερα κερδίζει το βραβείο του «Ερευνητή της χρονιάς» στο Boston University. Έχει εκδώσει 8 βιβλία ενώ έχει δημοσιεύσει 338 επιστημονικά άρθρα.
Από το καλοκαίρι του 2013 το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης βρίσκεται σε δικαστική διαμάχη με την Apple, αφού θεωρεί πως η εταιρία έκλεψε μια πατέντα που ανακάλυψε ο Μουστάκας και τη χρησιμοποιεί στα iPhone5 και τα iPad.
«Οι καλύτεροι ‘Ελληνες επιστήμονες έχουν εξοριστεί από την Ελλάδα»
Ο ελληνισμός διαθέτει περίπου το 3% των επιστημόνων κορυφαίας εμβέλειας παγκοσμίως, αν και ο πληθυσμός της Ελλάδας ή των Ελλήνων διεθνώς αντιστοιχεί μόνο στο 0,15% ή 0,20% από τα 6,92 δισεκατομμύρια κατοίκους του πλανήτη. Κι όμως, παρά τη σημαντική παραγωγή Ελλήνων επιστημόνων, το 85% εκείνων με ισχυρή επιρροή δεν βρίσκεται στην Ελλάδα.
Ειδικότερα, ο Ιωάννης Π. Α. Ιωαννίδης -τακτικός καθηγητής Πρόληψης Νοσημάτων, Παθολογίας, Ερευνας και Πολιτικής Υγείας, όπως και Στατιστικής στο Πανεπιστήμιο Stanford των ΗΠΑ- στο τελευταίο βιβλίο του «Παραλλαγή πάνω στην τέχνη της φυγής και ένα απονενοημένο Ριτσερκάρ» (Κέδρος 2014) περιλαμβάνει δεδομένα που περιγράφουν μία πραγματικότητα με δύο όψεις: Τιμά τους Eλληνες επιστήμονες και ερευνητές, αλλά αναδεικνύει και τα προβλήματα του ελληνικού κράτους και του συστήματος οργάνωσης των ελληνικών πανεπιστημίων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κ. Ιωαννίδη:
• Για την καταγραφή των δεδομένων που παρουσιάζονται στο βιβλίο χρησιμοποιήθηκε η βάση Google Scholar που έχει το πλεονέκτημα να καλύπτει το ευρύτερο δυνατό φάσμα των επιστημών (θετικών, βιοϊατρικών, οικονομικών και κοινωνικών επιστημών, επιστημών πληροφορικής κ.λπ.) και αμβλύνει τις ανισότητες μεταξύ διαφορετικών πεδίων. Η διαδικασία αναζήτησης χρησιμοποίησε επίσης τις βάσεις Web of Science, Scopus και Microsoft Academic Search, ώστε να μεγιστοποιηθεί η πληρότητα της εντόπισης επιστημόνων υψηλής απήχησης.
• Με βάση τις αναφορές που κάνουν άλλοι επιστήμονες στο έργο ενός τρίτου επιστήμονα, συνολικά 336 επιστήμονες με ελληνικά ονόματα περιλαμβάνονται στους πλέον κορυφαίους επιστήμονες, ως προς την επιρροή τους στη διεθνή βιβλιογραφία. Κριτήριο είναι ένας επιστήμονας να έχει πάνω από 10.000 αναφορές και τουλάχιστον μια δημοσίευση ή βιβλίο (ως πρώτος/τελευταίος/μόνος συγγραφέας), να έχει πάνω από 500 αναφορές ή 4.000 έως 10.000 αναφορές, αλλά τουλάχιστον μια δημοσίευση ή βιβλίο (ως πρώτος/τελευταίος/μόνος συγγραφέας) με πάνω από 1.000 αναφορές. Τα κριτήρια διασφαλίζουν τον μεγάλο συνολικό όγκο αναφορών, δίνοντας και έμφαση στο να υπάρχουν και συγκεκριμένες δημοσιεύσεις ή βιβλία εξαιρετικά υψηλής εμβέλειας.
• Oμως το 85% από τους κορυφαίους 336 επιστήμονες με ελληνικά ονόματα βρίσκεται σήμερα στο εξωτερικό. Ακόμη και οι λίγοι που βρίσκονται στην Ελλάδα έχουν κάνει τις περισσότερες φορές το μεγαλύτερο μέρος του σημαντικού τους έργου εκτός Ελλάδας και πολλοί από αυτούς φεύγουν πάλι τα τελευταία χρόνια στο εξωτερικό. Ενδεικτικά, περίπου το 95% του δημοσιευμένου έργου των 336 έχει γίνει εκτός Ελλάδος.
«Οι καλύτεροι Eλληνες επιστήμονες έχουν μαζικά εξοριστεί από την Ελλάδα. Μια φθίνουσα μειονότητα εξακολουθεί να ζει στην Ελλάδα, συχνά σε συνθήκες σκληρής εσωτερικής εξορίας. Η έλλειψη χρηματικών πόρων, υποδομών και υποστήριξης για την επιστήμη και την έρευνα είναι βέβαια πασιφανής, αλλά δεν είναι ο μόνος λόγος γι’ αυτήν τη φυγή του καλύτερου δυναμικού που διαθέτει η χώρα. Θεωρώ ότι ακόμη χειρότερος λόγος είναι η έλλειψη συλλογικού κοινωνικού οράματος για την ανάδειξη της αριστείας και η εκτεταμένη επικράτηση των μετρίων στον ακαδημαϊκό, πολιτικό, και ευρύτερο κοινωνικό βίο που οδηγεί σε απαξίωση και μιζέρια. Αν και οι 336 αυτοί επιστήμονες είναι παγκοσμίως γνωστοί και διάσημοι, στον ελλαδικό χώρο, οι περισσότεροι είναι άγνωστοι, ενώ ακούγονται και επικρατούν κατά κόρον τα ονόματα μόνο διαφόρων ασήμαντων, φιλόδοξων και πολιτικά/συνδικαλιστικά/παραθρησκευτικά/ποδοσφαιρικά κ.λπ. δικτυωμένων» δήλωσε στην «Κ» ο κ. Ιωαννίδης. Και πρόσθεσε: «Εξίσου ασήμαντοι σε παγκόσμιο επίπεδο είναι και οι περισσότεροι που δρουν στο εξωτερικό, αλλά αναγνωρίζονται κατά καιρούς ως διακεκριμένοι από ελλαδικούς θεσμούς. Το ελλαδικό σύστημα έχει κατασκευάσει μια ανυπόστατη τεχνητή πραγματικότητα ακόμη και για τους Eλληνες του εξωτερικού. Η δεξαμενή μετριοτήτων ανατροφοδοτεί εσαεί τη μετριότητα σε θέσεις ισχύος». kathimerini
Ελληνικές επιτυχίες στο CERN: Επιτυχίες των Ελλήνων ή της Ελλάδας;
Tο ευρωπαϊκό κέντρο φυσικής υψηλών ενεργειών (CERN) στη Γενεύη είναι το μεγαλύτερο εργαστήριο φυσικής υψηλών ενεργειών του κόσμου. Ο «μεγάλος επιταχυντής αδρονίων, LHC» που λειτουργεί στο CERN από το 2010, έχει κατασκευαστεί σε μία κυκλική σήραγγα μήκους 27 χιλιομέτρων σε βάθος περίπου 100 μέτρων. Η Ελλάδα είναι μέλος του CERN από την ίδρυσή του, το 1954. Στην εξηντάχρονη ζωή του εργαστηρίου, Έλληνες έχουν σημειώσει πολλές και σημαντικές επιτυχίες. Έχουν συμμετάσχει σε πειράματα που άλλαξαν την κατανόηση του κόσμου και έχουν προτείνει ριζοσπαστικές θεωρίες που τελικά αποδείχθηκαν σωστές.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs (ή πιο επιστημονικά του μηχανισμού Brout–Englert–Higgs). Ελληνικές πειραματικές ομάδες συμμετείχαν αποφασιστικά στα πειράματα ATLAS και CMS τα οποία έκαναν την πειραματική ανακάλυψη και οδήγησαν την απονομή του βραβείου NOBEL στους F. Englert και P. Higgs (σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση:
«Απονέμουμε το βραβείο NOBEL … για τη θεωρητική πρόβλεψη … ενός θεμελιώδους σωματιδίου που παρατηρήθηκε από τα πειράματα ATLAS και CMS στον μεγάλο επιταχυντή αδρονίων (LHC) του CERN»). Ο ίδιος ο P. Higgs στην πανηγυρική ομιλία του στη Στοκχόλμη είπε μεταξύ άλλων «… στο CERN o Δ. Νανόπουλος και οι συνεργάτες του ώθησαν τους πειραματικούς φυσικούς να ψάξουν για αυτό το καινούργιο σωματίδιο…». Ο ακαδημαϊκός καθ. Δ. Νανόπουλος είναι σήμερα υποψήφιος γενικός διευθυντής του CERN. Αυτό είναι μια μεγάλη ελληνική επιτυχία, καρπός μιας μακράς επιστημονικής διαδρομής του κ. Νανόπουλου σε ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια όλου το κόσμου (χωρίς να ξεχνάμε, βέβαια, πως το εκλεκτορικό σώμα ενός ελληνικού πανεπιστημίου δεν τον έκρινε ικανό για μία θέση καθηγητή!).
Το πείραμα ATLAS (και αντίστοιχα και το πείραμα CMS), με διαστάσεις 50x25x25 μέτρα ζυγίζει πάνω από 7.000 τόνους και είναι μία από τις μεγαλύτερες πειραματικές διατάξεις που έχει κατασκευάσει ποτέ ο άνθρωπος.
Είναι εντυπωσιακό πως υπάρχουν μέρη του που έχουν κατασκευαστεί στην Ελλάδα από Έλληνες. Στο ATLAS ελληνικά πανεπιστήμια ανέλαβαν πλήρως τη σχεδίαση, κατασκευή, εγκατάσταση και λειτουργία ενός μεγάλου υποσυστήματός του. Έλληνες ερευνητές κατάφεραν επί σειρά ετών να ξεπεράσουν γραφειοκρατία και ουσιαστική έλλειψη ενδιαφέροντος από την ελληνική πολιτεία, πήγαν αντίθετα στο ρεύμα της αδράνειας και της μιζέριας και με τα πενιχρά διαθέσιμα μέσα στη χώρα πέτυχαν μια διακεκριμένη διεθνή επιστημονική παρουσία.
Οι ελληνικές επιτυχίες δεν περιορίζονται όμως στα στενά ερευνητικά ακαδημαϊκά ενδιαφέροντα. Πρόσφατα, μαθητές ελληνικού σχολείου κέρδισαν τον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό που προκήρυξε το CERN για σχολικές ομάδες, και θα έχουν την ευκαιρία από τον Σεπτέμβριο να πραγματοποιήσουν ένα δικής τους σύλληψης πείραμα με πιθανά αποτελέσματα που θα ενδιαφέρουν ολόκληρη την επιστημονική κοινότητα. Οι μαθητές αυτοί και οι δάσκαλοί τους πήγαν αντίθετα στο ρεύμα και αποφάσισαν πως, παρά τον φόρτο των σχολικών υποχρεώσεων, αξίζει να ασχοληθούν στον ελεύθερο χρόνο τους με «σχολικά» θέματα. Επίσης πριν μερικές μέρες ανακοινώθηκε πως ο ζωγράφος Ν. Παπαδόπουλος επιλέχθηκε σαν φιλοξενούμενος καλλιτέχνης στο CERN για να μετατρέψει σε τέχνη την ερευνητική πράξη.
Όλα τα παραπάνω είναι παραδείγματα ελληνικών επιτυχιών. Ίσως όμως δεν είναι παραδείγματα επιτυχίας της Ελλάδας;
Το ελληνικό κράτος, εκτός του ότι δεν ενθάρρυνε ουσιαστικά αυτές τις δραστηριότητες, δεν ικανοποιεί ούτε τις συμβατικές υποχρεώσεις της χώρας στο CERN (μερική πληρωμή της ελληνικής συμμετοχής στον προϋπολογισμό του εργαστηρίου, έλλειψη οικονομικής υποστήριξης Ελλήνων ερευνητών για διεθνείς συνεργασίες κ.λπ.).
Εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς πόσες περισσότερες ελληνικές επιτυχίες θα είχαμε αν πολίτες και πολιτεία έκαναν κοινή προσπάθεια.
* Ο Σωτήρης Βλάχος είναι πυρηνικός φυσικός κι ερευνητής στο CERN
WillingtobeGreek 